Nerde O Eski Usturalar / Rıfat lLGAZ
Çınar Yayınları
136 Sayfa "Türk Edebiyatı'nın Koca Çınarı" Rıfat Ilgaz'ın toplumsal ve bireysel taşlamalarla bezenmiş, taşı gediğine koyan, güldürürken düşündüren öyküleri...
".....Eleştirmelerden bir ricam olacak. Öykülerimi gerçek bir eleştirmen ciddiyetiyle yeniden ele alsınlar. Hiç öykü antolojisinde benim adım geçmez.. Öykü müdür, değil midir bunu değerlendirsinler. Mizah mıdır, değil midir bakmasınlar. Ben onların mizah olduğunu çok iyi biliyorum. Öykü müdür, Nasrettin Hoca'nın fıkra anlayışı mıdır yoksa? Ben daha ileri giderek söyleyeyim. Batı'da bunun usta mizahçılar tarafından yazılmışlarını görüyorum. Yanlış anlaşılmasın, diyelim ki O'Henry, Çehov, Thunber, Mark Twain örneklerini bir hatırlayalım dedim..."
(Rıfat Ilgaz, Temmuz 1982) **********
Rıfat lLGAZ kimdir? 1940'ların toplumcu-gerçekçi şairleri arasında başta gelenlerindendir. 1911 yılında Cide'de doğdu.
Şiir yazmaya ortaokul öğrencilik yıllarında başladı. İlk şiiri 27.07.1927'de, günlük Nazikter gazetesinde yayınlandı. Ayrıca; Açıkgöz (Kastamonu), Güzel İnebolu ve Güzel Tosya gazetelerinde şiirleri ve yazıları yayınlanmaya başladı. Lise yıllarında babasının ölümü nedeniyle ayrıldı. Yatılı olarak Kastamonu Muallim Mektebi'nde öğrenim gördü. 1930 yılında mezun oldu.
Altı yıl süreyle Gerede, Akçakoca, Hendek ile Düzce arasında Gümüşova'da ilkokul öğretmenliği yaptı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünü 1938'de bitirdi ve Adapazarı Ortaokulu Türkçe Öğretmenliğine atandı. 1939'da İstanbul Karagümrük Ortaokulunda Türkçe Öğretmenliğine başlayan llgaz'ın, yazı ve şiirleri büyük dergilerde yayınlanmaya başladı. 1940'da Oluş, Ulus, Güneş, Yücel, Varlık, Hamle ve Yeni İnsanlık dergilerinde şiirleri çıktı ve aynı yıl Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne girdi.
Ömer Faruk Toprak ile 9 Eylül 1942'de Yürüyüş dergisini çıkardılar. Bu dergide Orhan Kemal, Sait Faik, Cahit Irgat, A. Kadir, Nazım Hikmet (İbrahim Sabri) ile birlikte çalıştılar. 1943'de ilk kitabı "Yarenlik"i yayınladı. Şiirleri olağanüstü bir ilgi gördü. Ocak 1944'de "Sınıf" adlı şiir kitabı çıktı. Sıkıyönetim kararı ile toplatıldı.
1945'de Gün dergisi çıktı. llgaz bu dergide sekreterdi. Bu dergide yazıları yayınlandı.
Aziz Nesin'in Cumartesi dergisine ortak oldu. Seçici kurulda çalıştı.
1946'da Esat Adil, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Gerçek gazetesini çıkardılar. 1946 Ekim ayında Yığın dergisini Esat Adil ve Adil Yağcı ile birlikte çıkardılar.
Öğretmenliğe yeniden döndükten sonra Boğazlayan-Yozgat'a tayini çıktı.
Şubat 1947'de Sabahattin Ali, Aziz Nesin ve Mim Uykusuz'un çıkardığı Markopaşa kadrosuna girdi. Sık sık kapatılan bu derginin daha sonraları sorumlu müdürlüğünü üstlendi. Malum Paşa, Merhum Paşa, Hür Markopaşa gibi dergilerin de sık sık adı değişiyordu.
llgaz, 1950'li yıllarda gazetecilik yapmaya başladı. Sakıncalı olduğundan, gazeteler ve dergiler imzalarına pek yer vermediler. 1952-1960'da Tan gazetesinde dizgici-düzeltmen ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Turhan Selçuk ve İlhan Selçuk'un çıkardığı Dolmuş dergisinde "Stepne" takma adıyla yazılar yazdı. Hababam Sınıfı, Pijamalılar (Bizim Koğuş), Don Kişot İstanbul'da bu dergide dizi olarak yayınlandı. Hababam Sınıfı'nı da, isminin sakıncalı olması nedeniyle "Stepne" (Yedek Lastik) takma adıyla yazdı. Ocak 1953'de Devam adlı şiir kitabını çıkardı ve bu kitap da toplatıldı.
1961 Anayasası yürürlüğe girdikten sonra kendi adıyla yazı ye şiir yayınlayabilme olanağına kavuşan Rıfat llga, Demokrat İzmir, Akbaba, Vatan, Yeni Gün, Yeni Ulus gibi yayın organlarında ve kimi edebiyat dergilerinde yazı yazabildi. Sınıf yayınlarını kurdu ve kendi kitaplarını yayınlayabildi.
1970'de Basım Şeref Kartını aldı.
1974'de emekli oldu. Doğum yeri olan Cide'ye yerleşti. 12 Eylül 1980 döneminde gözaltına alındı. 70 yaşında gerekçesiz sorguya çekildi ve gözaltında kaldı. Tutukluluğu sona erince İstanbul'da, oğlu Aydın llgaz ile birlikte ölümüne kadar yaşamaya başladı. Bu olayları "Kırkyıl Önce Kırk Yıl Sonra" adlı kitabında anlattı.
Kitaplarında; çağdaş, ileri görüşlü, ulusumuzdan yana birlikteliği öneren Ilgaz özellikle Hababam Sınıfı'nın yazarı olarak tanındı. Altmış kitabı yayınlandı. Şairliği, romancılığı ve öykü yazarlığı ile adını edebiyat tarihine yazdırdı.Yıllarca kendisini halktan uzaklaştırmaya çalışan yönetimlerden sonra, demokrasi yolundaki az da olsa gelişmeler Rıfat IIgaz adını yeniden yüceltti.
Edebiyat dünyasında 'Koca Çınar' ya da 'Edebiyatın Koca Çınarı' olarak anılan Rıfat Ilgaz'ın duyarlı yüreği, 1993 yılında Uğur Mumcu'nun alçakça öldürülmesinin ve ardından gelen Sivas katliamının acısına dayanamadı; Ilgaz aynı yılın 7 Temmuz günü yaşama veda etti.
- Ödülleri :1982 Yıldız Karayel ile Madaralı Roman Ödülü
1982 Yıldız Karayel ile Orhan Kemal Roman Armağanı
1987 Ocak Katırı Alagöz ile Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü
1993 Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü.
- Romanları :Hababam Sınıfı (1957.
Pijamalılar (Bizim Koğuş) (1959 yılında Bizim Koğuş adıyla yayınlandı. Daha sonra 1973'te Pijamalılar olarak çıktı. )
Karadenizin Kıyıcığında (1969)
Halime Kaptan (1972)
Meşrutiyet Kırathanesi(1974)
Karartma Geceleri (1974)
Sarı Yazma (1976)
Yıldız Karayel (1981)
Apartıman Çocukları (1984)
Hoca Nasrettin ve Çömezleri (1984)
Hababam Sınıfı İcraatın İçinde (1987)
- Şiirleri :Yarenlik (1943)
Sınıf (1944)
Yaşadıkça (1947)
Devam (1953)
Üsküdarda Sabah Oldu (1954)
Soluk Soluğa (1962)
Karakılçık (1969)
Uzak Değil (1971)
Güvercinim Uyur mu (1974)
Kulağımız Kirişte (1983)
Ocak Katırı Alagöz (1987)
Çocuk Bahçesi (1995)
Bütün Şiirleri (1983)
Bütün Şiirleri: 1927-1991 (2004)
- Öyküleri : Radarın Anahtarı (1957)
Don Kişot İstanbul'da (1957)
Kesmeli Bunları (1962)
Nerde O Eski Usturalar (1962)
Saksağanın Kuyruğu (1962)
Şevket Ustanın Kedisi (1965)
Garibin Horozu (1969)
Altın Ekicisi (1972)
Palavra (1972)
Tuh Sana (1972)
Çatal Matal Kaç Çatal (1972)
Bunadı Bu Adam (1972)
Keş (1972)
Al Atını (1972)
Hababam Sınıfı Uyanıyor (1972)
Hababam Sınıfı Baskında (1972)
Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1972)
Rüşvetin Alamancası (1982)
Sosyal Kadınlar Partisi (1983)
Çalış Osman Çiftlik Senin (1983)
Şeker Kutusu (1990)
- Tiyatro Oyunları :Hababam Sınıfı, 1965 Ulvi Uraz Tiyatrosu
Türk Çocukları Türk Çocukları, Çatalzeytin Festivali Öğrenci Topluluğu
Çatal Matal Kaç Çatal, 1972 Ordu Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu
Abbas Yola Giden, 1993 Kartal Rıfat Ilgaz Sahnesi Oyuncuları
- Anı : Yokuş Yukarı (1982)
Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra (1986)
Dördüncü Bölük (1992): Damian Croft tarafından İngilizce'ye çevrildi, Milet Publishing tarafından yayınlandı.
- Çocuk Edebiyatı :Bacaksız Kamyon Sürücüsü
Bacaksız Okulda
Bacaksız Paralı Atlet
Bacaksız Tatil Köyünde
Bacaksız Sigara Kaçakcısı
Öksüz Civciv
Küçük Cekmece Okyanusu
Cankurtaran Yılmaz
Kumdan Betona
Çocuk Bahçesi(Şiir)
- Köşe Yazıları :Nerde Kalmıştık
Cart Curt
(cinaryayincilik.com.tr, turkceciler.com)
Bu mesaj alsancakE24 tarafından düzenlendi. Düzenleme zamanı: 21.08.2009 - 21:36