0
Darwin yanıldı mı?
19. yüzyılda yaşayan İngiliz doğabilimci, ortaya attığı kuramla çoğu insanı dehşete düşürmüş, bilimde de yeni bir çığır açmıştı. Darwin, Evrim Kuramında ne kadar haklıydı?
National Geographic Türkiye
10 Kasım 2004 Doğal seçilim, İngiliz bilim adamı Charles Darwinin yaşamını adadığı çalışmanın temel kavramı. Doğal seçilim, canlılar arasındaki uyum, karmaşıklık ve çeşitliliğin kökenini açıklamaya çalışan bir kuram. National Geographic, Kasım sayısında Darwinin Evrim Kuramı incelendi.
Yazar: David Quammen
BİLİMSEL KURAM NEDİR?
Albert Einsteinın tanımladığı şekliyle Görelilik de bir kuram. Kopernikin 1543te ortaya attığı, Güneşin Dünyanın değil, Dünyanın Güneşin çevresinde döndüğü yolundaki görüş de aynı mantıkla bir kuram niteliği taşıyor.
Fotoğraf: Robert Clark
Kıtaların kayması, atomların varlığı ve yapıları da kuram olarak sınıflandırılıyor. Hatta şimdiye dek hiç kimsenin gözüyle görmediği elektron denilen yüklü tanecik de kuramsal bir varlık. Bu kuramların her biri, gözlem ve deney yoluyla, konunun uzmanlarınca gerçek olarak kabul edildikleri bir düzeyde doğrulanmış açıklamalar.
Darwin'in Londra yakınındaki kır evi Down House'ta bulunan ve kusursuzca iliştirilip etiketlenmiş kınkanatlılardan oluşan bu koleksiyon, onun daha Cambridge Üniversitesi'nde öğrenciyken türleri sınıflandırmaya duyduğu ilgiyi gözler önüne seriyor. Buradaki en büyük böcek Euchirus longimanus gizemini hâlâ koruyor.
TUTARLI VE AÇIKLANABİLİR
Bilim insanlarının kuram derken kastettiği, kanıtlara uyan, açıklanabilir ve kendi içinde tutarlı bir söylem. Bilim dünyası, bu tür açıklamaları ancak koşullu olarak kabul ediyor. Gelecekte en azından ciddi biçimde çelişen birtakım veriler ya da daha iyi bir açıklama ortaya çıkana dek, mevcut en iyi görüş benimseniyor.
EVRİM, EN TARTIŞMALI KURAM
Ve insanoğlu bu açıklayıcı kuramları kabul ediyor ve yaşam buna göre belirleniyor. Televizyonlarımızın fişini duvardaki küçük prizlere takıyor, bir yıllık zaman dilimini Dünyanın yörüngesine göre ölçüyor ve diğer pek çok açıdan da yaşamımızı bu bilimsel kuramların güvenilir gerçekliklerine dayalı olarak sürdürüyoruz. Bununla birlikte Evrim kuramı diğerlerinden biraz farklı. Bu kuram, öylesine olağandışı ve kapsamlı bir yaşam görüşü ki, destekleyici kanıt sayısının çokluğuna karşın, bazı insanlar kabul edilemez olduğunu savunuyor. Ve kendi türümüz Homo sapiense uygulandığı haliyle daha da büyük bir tehdit gibi algılanabiliyor.
Kemikler dile gelebilseydi, Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nde bulunan bu buldok iskeleti, yetiştiricinin kaprisiyle ortaya çıkmış doğal olmayan seçilime tanıklık edebilirdi. Müzenin memeli uzmanı Richard Monk, "Yapay seçilim, bu çıkıntılı altçene gibi gerçekten garip özelliklerin bir cinste yerleşmesini sağlayabilir" diyor. Ona göre, bu köpeğin beden biçiminin doğal yoldan gelişmesi olanaksız. Doğanın tercih ettiği biçimi anlamak için kurda bakmak yeterli.
Makalenin tamamını National Geographic dergisinin internet sayfalarında bulabilirsiniz.
BUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?
Hıristiyan inanışına olan bağlılığını yitirdiğini itiraf eden ve bir agnostik (bilinemezci) olduğunu açıkça belirten Charles Darwin gibi biri sizce nereye gömülür? Darwin 19 Nisan 1882de öldüğünde, ailesi onu bölgedeki bir kilise avlusuna, çocuklarının mezarlarının yanına gömmeyi düşünüyordu. Ne var ki, aynı düşünceyi paylaşmayan bazıları çarçabuk harekete geçerek, önde gelen bilim insanları ve hükümet üyelerini ikna çalışmasına girişti. Amaçları, bu kişileri biraraya getirip İngilterenin ünlü kilisesi Westminster Abbeynin baş rahibinden Darwinin buraya gömülmesini rica etmelerini sağlamaktı. Baş Rahip George Granville Bradley, gerekli onayın canı gönülden verileceğini bildirdi. Böylece, agnostik olan Darwin 26 Nisan günü öğleden sonra Westminster Abbeyye gömüldü. Tabutunu taşıyanlar arasında eski dostu botanikçi Joseph Hooker, yazılarıyla Darwini kendi kuramını yayımlamaya yönelten genç doğabilimci Alfred Russel Wallace ve ABDnin İngiltere büyükelçisi James Russell Lowell da vardı. Darwin bu kilisenin Bilginler Köşesi olarak bilinen bölümünde, Sir Isaac Newtonun gömülü olduğu yerin birkaç metre ötesinde ve astronom Sir John Herschelin yanı başında yatıyor. Darwin, yeryüzündeki canlı türlerinin değişimini betimlemek için gizemlerin gizemi tanımlamasını ortaya atan büyük filozof Herschele, Türlerin Kökeni kitabının girişinde göndermede bulunmuştu.
-Patricia Kellogg
