NEDEN SAFRANBOLU'DA BINLERCE KOPEK YETISTIRILDI?
Osmanli doneminde deri tekeli bir yer vardi; Safranbolu.. . Safranbolu'da tabaklanmayan deriyi satanlardan, o donemin tuccarlari alis veris yapmazlardi.
O donem cok para kazanan Safranbolu'lu is adamlari Koskler, konaklar ve 99 odali evler yaptirmis, bazi evlerin icine cesme dahi getirilmistir...Safranbolu' yu ziyaret ederseniz bu sahane konaklari muze gibi gezebilirsiniz.
Safranbolu'da taze kopek diskisi icin ! tabakhanelerde yaygin olarak binlerce kopek beslenirmis. Ham deri, killardan, yag ve et tabakalarindan mekanik olarak temizlendikten sonra kimyasal olarak islendigi "sama" safhasinda, taze kopek diskisi enzimlerine ihtiyac duyuldugundan, tabakhanelerin oldugu yerlesim yerlerinde coluk cocuk ellerinde teneke masrapalar, kopek diskisi toplarlar, "sama" islemi ancak dumani tuten taze diski ile yapilabildiginden kosa kosa tabakhanelere yetistirirlermis, cunku bayatlarsa para etmezmis. Sonralari Istanbul Kazlicasma semtinde kurulan derifabrikalari da ayni yontemi yillarca kullanmis.
Hayvanlarin derilerinin islendigi atolyeler kopek diskisi icin yanar tutusurlarmis. Cunku bir tek taze kopek bokunda bekletilen deri yumusacik, kil koklerin! den arinmis, gozenekleri acik, ince, homojen... yani kaliteli olabilirmis. Bu nedenle kopek ciftlikleri kurulmus... Binlerce kopek beslenmis, uretilmis ve hatta kopegin diskisini sicak ve kurumadan yetistirmek icin sistemli bir is orgutlenmesi kurulmustur.
Bugun bu tur dericilik tamamen olmus olup, yapay olarak yani kimyasallarla da ayni sonuc elde edilmeye baslaninca kopeklerin de, diski toplayip yetistirenlerin de pabucu dama atilivermis. O zamanlar hizli kosanlara, bugun ise deli gibi araba surenlere "Tabakhaneye bok yetistiriyor" denmesi yeni kusaklarin nereden geldigini bilmedigi, merak ettigini de sanmadigim bir deyis
-belki de icinde b.k kelimesi gectiginden- gunumuze kadar gelebilmis. Safranbolu'da deriyi isleyip kullanilabilir hale getiren meslek erbabina; "Dabbak misin; it bokuna muhtacsin" denirmis.! ..
Artik kimyasallar ile it bokuna gerek yok ama tabakhaneye bok yetistirenler cooook (ALINTI)