bu konuya 7 yanıt verildi

[shy]

Çek yasası masaya yatırıldı

AK Parti MYK'da ele alınan Çek yasasında ağırlıklı olarak hapis cezasının kaldırılıp kaldırılmaması tartışıldı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, mevcut ekonomik ortamın göz önünde tutulmasını ve hapis cezasının tamamen kaldırılmasını istedi. Ancak cezanın düzenlenmede kalması, mevcut hapishanelerde yatanların borçlarını ödemeleri koşuluyla tahliye edilmeleri ağırlık kazandı. Buna göre; borçlarını ödeyenler, kendi aralarında anlaşırsa ödeme süresine ilişki bir şart aranmayacak. Babacan, ödeme süresinin 2 yıl olmasını isterken, 1 ya da 1.5 yıl görüşleri öne çıktı. Yasayla hapisten çıkacak olanlar, takvime göre ödemelerini sürdürmezse cezasını kaldığı yerden çekmek üzere cezaevine geri gönderilecek.

Takvim

[shy]

Esen Plastik Yönetim Kurulu Başkanı Salih Esen, `çek yasası değişmeden ekonominin çarklarının dönmeyeceğini` belirtti.

Esen, yaptığı yazılı açıklamada, 2009 yılının sanayiciler için zor geçtiğini, hükümetten destek istemelerine rağmen, kaynaklar kıt olduğu için ret yanıtı aldıklarını kaydetti.

KDV ve ÖTV indirimiyle bazı sektörlere can suyu verildiğini anlatan Esen, hükümetin, iş adamlarının cebine para koyma arayışı yerine, başta çek yasası ve mevcut ekonomik tedbirlerin geliştirilmesine odaklanmasını gerektiğini savundu.

Esen, çek yasasının borçlu ve alacaklıyı mağdur etmeyecek şekilde yeniden düzenlenmesinin önem taşıdığını belirterek şöyle devam etti:

''Türkiye'de mazlumun yanında olma anlayışı hakim. Borcunu ödemeyen mağdur olarak görülüyor. Bu sorunun kökünden çözümü için Ticaret Kanunu'nda değişiklikler yapılması şart. Şirketlerin kayıt altına alınması, şeffaflaştırılması ve sermayeleri kadar iş yapan bir şekle getirilmesi gerekir. Herkesin boyundan büyük iş yapmaya kalkışması bu tür sıkıntıların asıl kaynağıdır. Çek yasası değişmeden ekonominin çarkları dönmez.''

Sanayiciler olarak hükümetin kaynak sıkıntılarını çok iyi bildiklerini belirten Esen, açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

'Hükümetin aldığı önlemler krizin daha az hissedilmesini sağladı. Ülkemiz normal koşullarda yıllık yüzde 7 reel büyümenin altına düşmemeli. 2010 yılında bir nebze de olsa büyüme bekliyoruz.

Krizden bu yana dünya emtia fiyatları, plastiğin ham madde fiyatlarının inişli ve çıkışlı bir grafik izlemesine yol açtı. Doğal olarak uzun vadede satış yapan firmalar, bu durumdan olumsuz etkilendi. Önümüzdeki dönemde ekonomik hareketliliğin daha stabil olacağını düşünüyorum.''

[Edys]

kredi kartları için de bir yasa bekliyoruz.. borçlanalım 10 yıl sonra ödeyelim

çek defterim yok o yüzden biz de bekliyoruz yeni bir yasa ..

[shy]

Çek Kanunu’nda yapılacak değişiklikle hem alacaklıya hem de borçluya yeni imkanlar tanınacak.

TBMM Adalet Komisyonu Başkanvekili ve AK Parti Kastamonu Milletvekili Hakkı Köylü, Çek Kanunu’nda yapılacak değişiklikle hem alacaklıya hem de borçluya yeni imkanlar tanınacağını belirterek, yeni düzenlemeyle bankalara da önemli sorumluluklar yükleneceğini söyledi.

Bayram ziyareti için geldiği Kastamonu’da gazetecilerin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Köylü, Çek Kanunu’ndaki değişiklik için çalışmaların büyük bir titizlikle sürdüğünü ifade etti.

Köylü, değişiklikle ilgili şu bilgileri verdi:
”Yeni düzenlemeyle getirilen değişiklikler şöyle: Çekin karşılığı ödenmediği zaman doğrudan hapis cezası yok, para cezası var. Para cezası ödenmezse, genel hükümlere göre hapse çevriliyor.

Bu yeni kanun çıktıktan sonra, çekten dolayı sorumlu olan kişi hesap sahibi olacak. Yani çekin üzerindeki imza sahibi değil. İmza sahibi aynı zamanda hesap sahibi de olabilir, o ayrı bir durum. Tüzel kişiler yani özellikle şirketlerde şirketin yönetim kurulu üyelerinden birisine bankada çek hesabı açılırken, o bir kişi görevlendirilecek.

Banka, şirketin çek hesabından sorumlu olan kişiyi önceden bilecek. Şirket, bu görevlendirmeyi yapmadığı takdirde şirketin yöneticilerinin tamamı sorumlu olacak. Şirketin muhasebecisi sorumlu olmayacak.

Eskiden ceza verilirken çekin üzerindeki rakam neyse o nazara alınıyordu. Yeni sistemde, çekin karşılıksız çıkan kısmı nazar alınarak ceza verilecek.

Bir takım teknik düzenlemeler de olacak. Mesela, çekler ikiye ayrılıyor. Şahıs çekleri yani hamiline çekler ve ticari çekler… Bankaların daha dikkatli olması için bankalara bazı yükümlülükler getiriliyor.

Çek yasağı bulunan kişiye çek verildiği takdirde bankaya ceza var. Ayrıca yasaklı olduğu halde çek kullanan kişiye de hapis cezası var. Buradan şu anlaşılıyor. Bundan sonra herkese rastgele çek verilmeyecek. Bankalar bu konuda çok titiz olacaklar.”

Çek işlemi yapan kişilerin çek hesaplarının açık olacağını anlatan Köylü, bu hesabın, kişinin çek verebileceği kişilerce de görülebileceğini söyledi.

Çek mağdurları

Hakkı Köylü, ”çek mağduru” olarak ifade edilen kişilerin durumuna değinirken de şunları söyledi:

“Cezaevlerinde bu konu yüzünden şu anda 2 bin 118 kişi var. Bu son 15-20 günlük bir rakam. Biz, işte bu cezaevlerindeki kişiler için yeni bir düzenleme getireceğiz. 37 milyon çek kesilmiş. Bu rakamın içerisinde 1 milyon civarında dava var. Ama hapis yatan 2 bin kişi var. Davanın çok olması önemli değil. Sonuçta bunlar ödeniyor.

Biz, yeni bir düzenleme getireceğiz. Çekini ödeyemeyip hapse düşenlere yeni bir imkan tanıyacağız. Asgari 1 yıl olmak kaydıyla yeni bir düzenleme yapılacak. Bu düzenleme ile eğer taraflar aralarında anlaşabilirse, kişi hakkında açılmış dava duracak. Soruşturma başlamışsa o duracak, ceza infaz ediliyorsa tahliye edilecek. O süre içerisinde ödenmesi beklenecek.

Ödemediği taktirde soruşturma kaldığı yerden devam edecek. Zaman aşımı işlemeyecek. Ayrıca bu kişinin şikayet hakkı da ortadan kalkmayacak. Eğer, anlaşamazlarsa kanun ‘en az bir yıl süreyi’ ben veririm diyor. Bundan çok önemli bir fayda sağlanır. Bir çok kişi ‘biz hapisteyiz dışarıda olsak borcumuzu öderiz’ diyor. Buyursunlar ödesinler. Bu düzenleme ile alacaklının bir kaybı olmayacak. Alacaklıya alacağını tahsil edebilmesi için yeni bir imkan sağlanmış olacak. Aynı zamanda borçluya da borcunu ödeyebilmesi için bir imkan tanınacak.”

internethaber

[shy]

Çek kanunu değişiyor, borçlu artık ‘ödenmeyen miktar’dan sorumlu tutulacak

İş dünyası kadar bankaların da şikayetçi olduğu Çek Kanunu’nun değiştirilmesini öngören teklif Adalet Komisyonu’nda görüşülüyor.

Tasarının içerdiği en önemli değişikliklerin başında ise çek üzerinde yazılan ve imza sahibinin mesul tutulduğu ‘miktar’ ile ilgili yenilik geliyor. Tasarının kanunlaşması halinde çek sahibi artık, yazdığı toplam tutar üzerinden değil, sadece ‘ödenmeyen’ miktardan sorumlu tutulacak.

TBMM Adalet Komisyon Başkan Vekili ve AK Parti Kastamonu Milletvekili Hakkı Köylü, Kurban Bayramı için geldiği seçim bölgesi Kastamonu’da çalışmaların sürdüğü Çek Kanunu ile ilgili açıklamalarda bulundu. Üzerinde çalıştıkları tasarının özellikle çekten dolayı cezaevinde bulanan kişileri yakından ilgilendirdiğini belirten Köylü, yeni kanuna göre bankalara önemli sorumluluklar yüklendiğini vurguladı. TBMM Adalet Komisyonu Başkan Vekili, değişiklikle ile ilgili şu bilgileri verdi:

“Çek hesabı açılırken şirketin yönetim kurulu üyelerinden bir tanesi sorumlu olacak. Banka bunu bilecek. Eğer sorumlu bir kişi yoksa şirketin tüm yönetim kurulu üyeleri o çekten sorumlu olacak. Bir başka değişiklik ise, eskiden ceza verilirken çekin üzerindeki meblağ ne ise o dikkate alınıyordu. Şimdi yeni sistemde ise çekin karşılıksız çıkan kısmı göz önünde bulundurulacak.

Ayrıca bankaların daha dikkatli olması için bankalara bazı yükümlülükler getiriliyor. Çek yasağı bulunan kişiye çek verildiği takdirde bankaya ceza var. Ayrıca yasaklı olduğu halde çek kullanan kişiye de hapis cezası var. Buradan şu anlaşılıyor. Bundan sonra herkese rastgele çek verilmeyecek. Bankalar bu konuda çok titiz olacak.”

Çek yüzünden cezaevlerinde 2 bin 118 kişinin yattığını aktaran Hakkı Köylü, ‘çek mağdurları’nı da yakından ilgilendiren düzenlemeler yaptıklarını dile getirdi. Köylü, çek yüzünden hapis yatanları yakından ilgilendiren düzenlemelerle ilgili de şunları söyledi:

“Asgari 1 yıl, bu 2-3 yılda olabilir. Yeni bir düzenleme yapılacak. Eğer taraflar anlaşır ise bu bir yılın süresi artar. Anlaşma sağlanırsa kişi hakkındaki dava yada savcıdaki soruşturma duracak. Kişi cezaevinde ise tahliye edilecek. O süre içerisinde ödemesi sağlanacak. Ödemediği takdirde de ceza soruşturması kaldığı yerden devam edecek. Zaman aşımı da işlemeyecek, kişinin şikayet hakkı da ortadan kalkmayacak. Diyelim ki taraflar arasında anlaşma sağlanmadı. İşte o zaman devlet araya girecek ve bir yıl süreyi devlet verecek. Bu düzenlemeden çok önemli fayda sağlanır. Çünkü birçok kişi biz hapisteyiz, dışarıda olsak bu borcu öderiz diyor.”

[shy]

Çek Kanunu'nda Son Oylama Pazartesi veya Salı

AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, Çek Yasa Tasarısının son oylamasının 14 Aralık Pazartesi veya en geç 15 Aralık Salı günü yapılacağını, düzenlemenin yılbaşından önce yürürlüğe gireceğini ve çek mağdurlarının mağduriyetinin giderileceğini açıkladı.

Canikli, TBMM Genel Kurulunda dün yapılan görüşmeler sonrasında Çek Yasa Tasarısının tümünün oylamasında yeterli çoğunluğa ulaşılamadığını, bu nedenle de tasarının yasalaştırılamadığını anımsattı.

Görüşmeler sırasında muhalefet partileri CHP ve MHP'nin yoğun bir şekilde "engelleme yoluna gittiğini ve çek tasarısının yasalaşmaması için ellerinden geleni yaptığını" ifade eden Canikli, "Muhalefet tabii ki bazı engellemeler yapacak. Ancak işi o boyuta vardırdılar ki her madde üzerinde söz aldılar bir önceki söylediklerini sürekli tekrar eder duruma geldiler. Ekleyecekleri, düzeltecekleri birey varsa buna ortaya koysunlar ki biz de bunları değerlendirelim. Ancak onlar katkı yapmak yerine engellemeyi seçtiler" dedi.

Nurettin Canikli, önümüzdeki günlerde TBMM Genel Kurulu gündemine Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu gibi çok kapsamlı tasarıların geleceğini anımsatarak, "Elbette bu düzenlemelerle ilgili uzun tartışmalar yapılacak. Ancak memleketin tavrına olan konuları engelleme yaklaşımlarından vazgeçmeleri gerektiğini düşünüyorum" diye konuştu.

Muhalefet partilerinin bu yaklaşımları karşısında AK Parti'nin, çek mağdurlarının durumlarını düzeltmek için "kararlı bir tavır sergilediğini" ifade eden Canikli, "sözlerini şöyle tamamladı:

"Çekten dolayı mağdur olmuş, hapiste yatan ya da haklarında tahkikat yapılanların içleri rahat olsun. Biz tasarının son oylamasını, 2010 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısının tümü üzerindeki görüşmelerinin yapılacağı Pazartesi veya en geç Salı günü yapacağız. Tasarı yasalaştıktan sonra Cumhurbaşkanının onayına gidecek ve Resmi Gazetede yayınlandıktan sonrada yürürlüğe girecek. Böylece 2 yıllık süre içinde borcunu ödemeyi taahhüt edenlerin mağduriyeti de ortadan kalkmış olacak."

Kaynak : Anadolu Ajansı

[shy]

Çek kanunu yasalaşamadı

Çek Kanunu Tasarısı, görüşmeleri tamamlanıp maddeleri kabul edilmesine rağmen tümünün oylamasında yeterli çoğunluk sağlanamadığı için yasalaşamadı.

TBMM Genel Kurulunda, maddelerinin görüşülmesinin tamamlanmasının ardından tasarının tümünün oylamasına geçildi. TBMM Başkanvekili Güldal Mumcu, oylamada toplantı yeter sayısının bulunamadığını açıklayarak birleşime bir süre ara verdi.

Verilen aranın ardından yapılan oylamada da çoğunluk sağlanamayınca Başkanvekili Mumcu, 2010 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Kanunu Tasarısını görüşmek için 14 Aralık Pazartesi günü saat 13.00'de toplanmak üzere birleşimi kapattı.

Tasarı ne getiriyor

Tasarının kabul edilen maddelerine göre, bankalar, önce çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklı olup olmadığını kontrol edecek, ayrıca kişinin ekonomik ve sosyal durumunun belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni gösterecek.

Bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenlerin yasaklılık durumuna ilişkin adli sicil kayıtlarını, açık kimliklerini saptamak için fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesi örneklerini, yerleşim yeri belgelerini, vergi kimlik numaralarını, tacir olanların ayrıca ticaret sicili kayıtlarını, esnaf ve sanatkar olanların ise esnaf ve sanatkar sicili kayıtlarını almak ve çek hesabının kapatılması halinde bunları, hesabın kapatıldığı tarihten itibaren 10 yıl süreyle saklayacak. Yerleşim yeri yurt dışında bulunan kişiler, bankaya kendileri ile ilgili Türkiye'de bir adres bildirmek zorunda olacak.

Çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde, çek düzenleyenin bankaca bilinen adresleri talebi halinde hamiline verilecek.

Çek hesabı ilgilinin, vekilin veya yasal temsilcisinin imzası olmadan açılamayacak.

Çek hesabı açılmasını veya mevcut çek hesabından çek defteri verilmesini isteyen kişi, her defasında tacir veya esnaf ve sanatkar olup olmadığını, kendisi hakkında yasak bulunmadığını bankaya yazılı olarak beyan edecek.

Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı bulunan gerçek kişinin, yönetim organında görev yaptığı, temsilcisi veya imza yetkilisi olduğu tüzel kişiye çek defteri verilmeyecek.

Tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler, açıkça ayırt edilebilecek biçimde bastırılacak. Bu çeklere ilişkin işlemlerin işlendiği ayrı çek hesapları açılacak ve hamiline düzenlenecek çeklerin yapraklarında "hamiline" ibaresi matbu olarak yer alacak. Esnaf ve sanatkar odalarına kayıtlı olanlardan tacir kişilere özgü çek hesabı açtıranlar, "tacir çeki" alabilecek.

Karşılığı bulunan çek, hesabın bulunduğu bankaya ibraz edildiğinde hamilin vergi kimlik numarası saptandıktan sonra ödenecek.

Çek hesabı, ancak sahibinin veya yasal temsilcisinin yazılı talebi ya da mevduat veya katılım fonu zaman aşımı süresinin dolması üzerine kapatılacak.

Karşılıksız her çek yaprağı için bankaya ceza

"Karşılıksızdır" işlemi, muhatap bankanın hamile kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın dışında, çek bedelinin karşılanamayan kısmıyla sınırlı olarak yapılacak.

Banka, karşılıksız çıkan her bir çek yaprağı ile ilgili olarak ödemekle yükümlü olduğu miktarı, ancak ibraz eden hamile talep ettiği takdirde ödeyecek. Buna göre, banka, hamile, talep ettiği takdirde süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için; karşılığının hiç bulunmaması halinde, çek bedeli 600 lira veya üzerinde ise 600 lira, bu tutarın altındaysa çek bedelini ödeyecek.

Karşılığının kısmen bulunması halindeyse banka, çek bedeli 600 lira veya altındaysa, çek bedelini aşmamak koşuluyla kısmi karşılığı 600 liraya tamamlayacak bir miktarı; çek bedelinin 600 liradan fazla olması halinde çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığa ilave olarak 600 lira ödemekle yükümlü olacak.

Hamilin talepte bulunması halinde, "karşılıksızdır" işlemi, çekin arka yüzüne tahsil için bankaya ibraz edildiği tarih, hesap durumu, bankanın yükümlülüğü çerçevesinde ödediği miktar ve ibraz eden gerçek kişinin adı ve soyadı yazılmak, bu kişinin tüzel kişi adına bedeli tahsil etmesi halinde bu belirtilmek ve kişi ile birlikte banka yetkilisi tarafından imzalanmak suretiyle yapılacak. Banka tarafından ödenen miktar düşüldükten sonra karşılıksız kalan tutar açıkça belirtilecek. Hamilin imzalamaktan kaçınması halinde, "karşılıksızdır" işlemi yapılmayacak.

Kısmi ödeme kabul edilmiş olsun veya olmasın, çekin tamamen veya kısmen karşılıksız çıkması halinde, "karşılıksızdır" işlemi yapıldıktan sonra ön ve arka yüzün fotokopisi çekilerek bankada saklanacak ve çek hamile geri verilecek.

Banka; çekin karşılığının hesapta bulunmamasına rağmen hamiline ödenmesinin geciktirilmesi, kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın hamile ödenmesinin geciktirilmesi hallerinde çek hamiline, her geçen gün için binde 3 gecikme cezası ödeyecek.

Üzerindeki tarihten önce ibraz edilen çekin karşılığının kısmen veya tamamen ödenmemiş olması halinde, bu çekle ilgili olarak hukuki takip yapılamayacak. İleri tarihli çekle ilgili olarak hukuki takip yapılabilmesi için, çekin üzerindeki düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde bankaya ibraz edilmesi ve "karşılıksızdır" işlemine tabi tutulması şart olacak.

Bin 500 güne kadar adli para cezası

Karşılıksız çeke sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikayeti üzerine, her bir çekle ilgili alarak, bin beşyüz güne kadar adli para cezası verilecek. Ancak, hükmedilecek adli para cezası, çek bedelinin karşılıksız çıkan miktarından az olamayacak.

Karşılıksız çek düzenleyen, adına karşılıksız çek düzenlenen ve ileri düzenleme tarihli çek üzerinde yazılı tarihe göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmayan gerçek ve tüzel kişi hakkında, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısının talebi üzerine sulh ceza hakimi tarafından, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından karşılıksız çıkan her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilecek.

Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, elindeki bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmekle yükümlü olacak. Bu kişi adına yeni bir çek hesabı açılamayacak.

Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararına ilişkin bilgiler, Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla Merkez Bankasına elektronik ortamda bildirilecek.

Karşılıksız çekle ile ilgili hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilen ya da mahkemede beraat eden kişiler hakkındaki çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kaldırılacak.

Çek bedelini temerrüt faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi

Karşılıksız kalan çek bedelini temerrüt faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında soruşturma aşamasında "kovuşturmaya yer olmadığına", kovuşturma aşamasında ise mahkeme tarafından "davanın düşmesine", mahkumiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra ise yine mahkeme tarafından "hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına" karar verilecek.

Şikayetçinin, şikayetinden vazgeçmesi halinde de söz konusu prosedür uygulanacak.

Tacirin ticari işletmesi ile ilgili tacir olmayan kişinin çek defterini kullanarak çek düzenleyen ve düzenleten kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Tacir olmayan kişiye, tacir kişiye verilmesi gereken çek defteri veren banka görevlisi hakkında 50 günden 150 güne kadar adli para cezası verilecek.

Karşılıksız çekle ilgili banka görevlilerine sorumluluklar yükleyen tasarıya göre, bu sorumlulukları yerine getirmeyen görevlilere çeşitli cezalar uygulanacak.

Bankalar, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Merkez Bankasınca 1 ay içinde yayımlanacak tebliğ ile belirlenen esaslara uygun olarak, yeni çek defterleri bastıracak. Bankalar, 1 Temmuz 2010 tarihine kadar müşterilerine yeni çek defterlerini verecek ve ellerindeki eski çek defterlerini imha edecek.

Yasanın yürürlüğe girdiği tarihe kadar karşılıksız çek suçundan dolayı açılmış olan davalar bakımından asliye ceza mahkemesinin görevi devam edecek.

İnfazın ertelenmesi

Tarafların anlaşması halinde karşılıksız çek verme suçundan mahkum olanların cezasının infazı ertelenebilecek veya durdurulabilecek. Varılan anlaşmanın Cumhuriyet başsavcılığına veya mahkemeye verilmesi halinde, anlaşmada öngörülen süre kadar soruşturma veya kovuşturma durdurulacak. Anlaşmaya varılmış olması şikayetçi bakımından şikayetin geri alınmasını sonucunu doğurmayacak. Soruşturma, kovuşturma veya yargılamanın durdurulması ile infazın ertelenmesi için yazılı anlaşma ve taahhütnamenin en geç 1 Nisan 2010 tarihine kadar verilmesi gerekecek.

Karşılıksız çekin öngördüğü miktarı faiziyle birlikte ödemeyi taahhüt eden kişinin ödenmesi gereken miktarı belirli vadelerde ödeyeceğini taahhüt etmesi halinde anlaşma aranmaksızın taahhütnamede belirtilen süre kadar soruşturma veya kovuşturmanın durmasına, hükmün infazının ertelenmesine veya durdurulmasına karar verilecek.

Taahhütnamede yer alacak birinci yıl taksiti, borcun üçte birinden az olamayacak. Ödeme süresi, taahhütnamenin yapıldığı tarihten itibaren 2 yılı geçemeyecek. Anlaşmanın, gereği gibi ifa edilmesi veya ödenmesi gereken miktarın ödenmesi halinde kovuşturmaya yer olmadığı, davanın düşmesi veya hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecek.

Ceza ertelemesinden yararlanan kişi, taahhütnamede belirtilen süre içerisinde şikayetçi ile anlaşmaya varması ve bu anlaşmanın bir nüshasını şikayetçi veya yasal temsilcisi tarafından mercilere verilmesi halinde, soruşturma ve kovuşturmanın durmasına, hükmün infazının ertelenmesi veya durdurulmasından yararlanacak.

Soruşturma veya kovuşturmanın durması halinde dava zaman aşımı, hükmün infazının ertelenmesi veya durdurulması halinde ise ceza zaman aşımı işlemeyecek.

Şikayetçinin başvurusu üzerine, anlaşma veya taahhüde uyulmadığının tespiti halinde soruşturmaya, kovuşturmaya veya hükmün infazına devam edilecek.

Soruşturma veya kovuşturması durdurulan ya da hükmün infazı ertelenen veya durdurulan kişi hakkında "adli kontrol" uygulanacak.

[shy]

Çek yasası kabul edildi

Tarafların anlaşması halinde karşılıksız çek verme suçundan mahkum olanların cezasının infazının ertelenmesini veya durdurulmasını da içeren ''Çek Yasa Tasarısı'', TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.

Yasaya göre, bankalar, önce çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklı olup olmadığını kontrol edecek, ayrıca kişinin ekonomik ve sosyal durumunun belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni gösterecek.

Bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenlerin yasaklılık durumuna ilişkin adli sicil kayıtlarını, açık kimliklerini saptamak için fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesi örneklerini, yerleşim yeri belgelerini, vergi kimlik numaralarını, tacir olanların ayrıca ticaret sicili kayıtlarını, esnaf ve sanatkar olanların ise esnaf ve sanatkar sicili kayıtlarını almak ve çek hesabının kapatılması halinde bunları, hesabın kapatıldığı tarihten itibaren 10 yıl süreyle saklayacak. Yerleşim yeri yurt dışında bulunan kişiler, bankaya kendileri ile ilgili Türkiye'de bir adres bildirmek zorunda olacak.

Çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde, çek düzenleyenin bankaca bilinen adresleri talebi halinde hamiline verilecek.

Çek hesabı ilgilinin, vekilin veya yasal temsilcisinin imzası olmadan açılamayacak.

Çek hesabı açılmasını veya mevcut çek hesabından çek defteri verilmesini isteyen kişi, her defasında tacir veya esnaf ve sanatkar olup olmadığını, kendisi hakkında yasak bulunmadığını bankaya yazılı olarak beyan edecek.

Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı bulunan gerçek kişinin, yönetim organında görev yaptığı, temsilcisi veya imza yetkilisi olduğu tüzel kişiye çek defteri verilmeyecek.

Tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler, açıkça ayırt edilebilecek biçimde bastırılacak. Bu çeklere ilişkin işlemlerin işlendiği ayrı çek hesapları açılacak ve hamiline düzenlenecek çeklerin yapraklarında ''hamiline'' ibaresi matbu olarak yer alacak. Esnaf ve sanatkar odalarına kayıtlı olanlardan tacir kişilere özgü çek hesabı açtıranlar, ''tacir çeki'' alabilecek.

Karşılığı bulunan çek, hesabın bulunduğu bankaya ibraz edildiğinde hamilin vergi kimlik numarası saptandıktan sonra ödenecek.

Çek hesabı, ancak sahibinin veya yasal temsilcisinin yazılı talebi ya da mevduat veya katılım fonu zaman aşımı süresinin dolması üzerine kapatılacak.

KARŞILIKSIZ HER ÇEK YAPRAÐI İÇİN BANKAYA CEZA

''Karşılıksızdır'' işlemi, muhatap bankanın hamile kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın dışında, çek bedelinin karşılanamayan kısmıyla sınırlı olarak yapılacak.

Banka, karşılıksız çıkan her bir çek yaprağı ile ilgili olarak ödemekle yükümlü olduğu miktarı, ancak ibraz eden hamile talep ettiği takdirde ödeyecek. Buna göre, banka, hamile, talep ettiği takdirde süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için; karşılığının hiç bulunmaması halinde, çek bedeli 600 lira veya üzerinde ise 600 lira, bu tutarın altındaysa çek bedelini ödeyecek.

Karşılığının kısmen bulunması halindeyse banka, çek bedeli 600 lira veya altındaysa, çek bedelini aşmamak koşuluyla kısmi karşılığı 600 liraya tamamlayacak bir miktarı; çek bedelinin 600 liradan fazla olması halinde çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığa ilave olarak 600 lira ödemekle yükümlü olacak.

Hamilin talepte bulunması halinde, ''karşılıksızdır'' işlemi, çekin arka yüzüne tahsil için bankaya ibraz edildiği tarih, hesap durumu, bankanın yükümlülüğü çerçevesinde ödediği miktar ve ibraz eden gerçek kişinin adı ve soyadı yazılmak, bu kişinin tüzel kişi adına bedeli tahsil etmesi halinde bu belirtilmek ve kişi ile birlikte banka yetkilisi tarafından imzalanmak suretiyle yapılacak. Banka tarafından ödenen miktar düşüldükten sonra karşılıksız kalan tutar açıkça belirtilecek. Hamilin imzalamaktan kaçınması halinde, ''karşılıksızdır'' işlemi yapılmayacak.

Kısmi ödeme kabul edilmiş olsun veya olmasın, çekin tamamen veya kısmen karşılıksız çıkması halinde, ''karşılıksızdır'' işlemi yapıldıktan sonra ön ve arka yüzün fotokopisi çekilerek bankada saklanacak ve çek hamile geri verilecek.

Banka; çekin karşılığının hesapta bulunmamasına rağmen hamiline ödenmesinin geciktirilmesi, kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın hamile ödenmesinin geciktirilmesi hallerinde çek hamiline, her geçen gün için binde 3 gecikme cezası ödeyecek.

Üzerindeki tarihten önce ibraz edilen çekin karşılığının kısmen veya tamamen ödenmemiş olması halinde, bu çekle ilgili olarak hukuki takip yapılamayacak. İleri tarihli çekle ilgili olarak hukuki takip yapılabilmesi için, çekin üzerindeki düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde bankaya ibraz edilmesi ve ''karşılıksızdır'' işlemine tabi tutulması şart olacak.

BİN 500 GÜNE KADAR ADLİ PARA CEZASI

Karşılıksız çeke sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikayeti üzerine, her bir çekle ilgili alarak, bin beşyüz güne kadar adli para cezası verilecek. Ancak, hükmedilecek adli para cezası, çek bedelinin karşılıksız çıkan miktarından az olamayacak.

Karşılıksız çek düzenleyen, adına karşılıksız çek düzenlenen ve ileri düzenleme tarihli çek üzerinde yazılı tarihe göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmayan gerçek ve tüzel kişi hakkında, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısının talebi üzerine sulh ceza hakimi tarafından, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından karşılıksız çıkan her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilecek.

Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, elindeki bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmekle yükümlü olacak. Bu kişi adına yeni bir çek hesabı açılamayacak.

Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararına ilişkin bilgiler, Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla Merkez Bankasına elektronik ortamda bildirilecek.

Karşılıksız çekle ile ilgili hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilen ya da mahkemede beraat eden kişiler hakkındaki çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kaldırılacak.

FAİZİ İLE ÖDEYENLER İÇİN

Karşılıksız kalan çek bedelini temerrüt faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında soruşturma aşamasında ''kovuşturmaya yer olmadığına'', kovuşturma aşamasında ise mahkeme tarafından ''davanın düşmesine'', mahkumiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra ise yine mahkeme tarafından ''hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına'' karar verilecek.

Şikayetçinin, şikayetinden vazgeçmesi halinde de söz konusu prosedür uygulanacak.

Tacirin ticari işletmesi ile ilgili tacir olmayan kişinin çek defterini kullanarak çek düzenleyen ve düzenleten kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Tacir olmayan kişiye, tacir kişiye verilmesi gereken çek defteri veren banka görevlisi hakkında 50 günden 150 güne kadar adli para cezası verilecek.

Karşılıksız çekle ilgili banka görevlilerine sorumluluklar yükleyen yasaya göre, bu sorumlulukları yerine getirmeyen görevlilere çeşitli cezalar uygulanacak.

Bankalar, yasalanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Merkez Bankasınca 1 ay içinde yayımlanacak tebliğ ile belirlenen esaslara uygun olarak, yeni çek defterleri bastıracak. Bankalar, 1 Temmuz 2010 tarihine kadar müşterilerine yeni çek defterlerini verecek ve ellerindeki eski çek defterlerini imha edecek.

Yasanın yürürlüğe girdiği tarihe kadar karşılıksız çek suçundan dolayı açılmış olan davalar bakımından asliye ceza mahkemesinin görevi devam edecek.

İNFAZIN ERTELENMESİ

Tarafların anlaşması halinde karşılıksız çek verme suçundan mahkum olanların cezasının infazı ertelenebilecek veya durdurulabilecek. Varılan anlaşmanın Cumhuriyet başsavcılığına veya mahkemeye verilmesi halinde, anlaşmada öngörülen süre kadar soruşturma veya kovuşturma durdurulacak. Anlaşmaya varılmış olması şikayetçi bakımından şikayetin geri alınmasını sonucunu doğurmayacak. Soruşturma, kovuşturma veya yargılamanın durdurulması ile infazın ertelenmesi için yazılı anlaşma ve taahhütnamenin en geç 1 Nisan 2010 tarihine kadar verilmesi gerekecek.

Karşılıksız çekin öngördüğü miktarı faiziyle birlikte ödemeyi taahhüt eden kişinin ödenmesi gereken miktarı belirli vadelerde ödeyeceğini taahhüt etmesi halinde anlaşma aranmaksızın taahhütnamede belirtilen süre kadar soruşturma veya kovuşturmanın durmasına, hükmün infazının ertelenmesine veya durdurulmasına karar verilecek.

Taahhütnamede yer alacak birinci yıl taksiti, borcun üçte birinden az olamayacak. Ödeme süresi, taahhütnamenin yapıldığı tarihten itibaren 2 yılı geçemeyecek. Anlaşmanın, gereği gibi ifa edilmesi veya ödenmesi gereken miktarın ödenmesi halinde kovuşturmaya yer olmadığı, davanın düşmesi veya hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecek.

Ceza ertelemesinden yararlanan kişi, taahhütnamede belirtilen süre içerisinde şikayetçi ile anlaşmaya varması ve bu anlaşmanın bir nüshasını şikayetçi veya yasal temsilcisi tarafından mercilere verilmesi halinde, soruşturma ve kovuşturmanın durmasına, hükmün infazının ertelenmesi veya durdurulmasından yararlanacak.

Soruşturma veya kovuşturmanın durması halinde dava zaman aşımı, hükmün infazının ertelenmesi veya durdurulması halinde ise ceza zaman aşımı işlemeyecek.

Şikayetçinin başvurusu üzerine, anlaşma veya taahhüde uyulmadığının tespiti halinde soruşturmaya, kovuşturmaya veya hükmün infazına devam edilecek.

Soruşturma veya kovuşturması durdurulan ya da hükmün infazı ertelenen veya durdurulan kişi hakkında ''adli kontrol'' uygulanacak.


Ntvmsnbnc