0
Tarihçiliği Bilim Temeline Oturtan Türk Bilim Adamı
1888’de İstanbul’da doğan Uzunçarşılı 1912’de Darülfünun’un edebiyat bölümünü bitirerek Kütahya İdadisi tarih öğretmenliğine atandı. 1921’de gittiği Ankara’da, ulusal hükümetçe önce Trabzon Lisesi’nde , sonra Kastamonu İdadisi’nde görevlendirildi. Öğretmenliği çeşitli okullarda sürdüren Uzunçarşılı 1926’da ilköğretim müdürü, 1927’de Balıkesir milletvekili oldu, üniversiteye geçip ordinaryüs profesörlüğe yükseldi, Türk Tarih Kurumu'nun üyesi oldu, 24 yıl boyunca Balıkesir milletvekilliği yaptı ve hayatı boyunca yazdı. Yüzlerce makaleye ve ‘‘Osmanlı Tarihi’’, ‘‘Osmanlı Devleti'nin Saray Teşkilátı’’, ‘‘Çandarlı Vezir Ailesi’’, ‘‘Mekke-i Mükerreme Emirleri’’ gibi ciltler dolusu kitaba imzasını atmış, eserlerinin Osmanlı Tarihi'nin ana kaynakları haline geldiğini sağlığında görmüştü.
89 yıllık ömrünü , çalışırken, Topkapı Sarayı Arşivi'ni tasnif ettiği sırada noktaladı. Topkapı Sarayı'nın arşivinde 1977'nin 10 Ekim günü 89 yıllık bir kalp tekledi. Hemen otomobille en yakındaki hastahaneye götürüldü ama herşey boşunaydı, kurtarılamadı ve 80 yıla yakın zamandır ilimle uğraşan 89 yaşındaki kalp Samatya'daki Sosyal Sigortalar Hastahanesi'nin kapısında duruverdi.
Türk tarihçiliğinin en büyük isimlerinden olan, ‘‘hocaların hocası’’ diye bilinen bir alim, Ordinaryüs Profesör İsmail Hakkı Uzunçarşılı 80 küsur senelik ilim hayatını işte böyle, yarım asırdan fazla emek verdiği Topkapı Sarayı'nın arşivinde çalıştığı sırada noktaladı.
İmparatorluğun kuruluşundan 1789'a kadar geçen 490 yıllık dönemini anlatan altı cildini Uzunçarşılı'nın; 1789'dan 1924'e kadarki 135 yılın bahsedildiği beş cildini de bir başka ordinaryüs profesörün, Enver Ziya Karal'ın yazdığı dev eser üniversitelerde hala ders kitabı olarak okutulmaktadır.
Bu eserde:
1 cild: Osmanlı'nın kuruluşundan İstanbul'un fethine kadar, 2. cild: İstanbul'un fethinden Kanuni'nin ölümüne kadar, 3. cild: II. Selim'in tahta çıkışından 1699'da imzalanan Karlofça Andlaşması'na kadar, 4. cild: XVI. yüzyıl ortalarından XVII. yüzyılın sonuna kadar, 5. cild: Karlofça Andlaşması'ndan XVIII. yüzyılın sonlarına kadar, 6. cild: XVIII. yüzyılın siyasi olayları, 7. cild: 1789-1856 yılları arasındaki Nizam-ı Cedid ve Tanzimat devirleri, 8. cild: ‘‘Islahat Fermanı Devri’’ olarak bilinen 1856-1861 yılları arası, 9. cild: 1861'den 1876'ya kadar olan dönem, 10. cild: 1876 ile 1907 arasındaki Birinci Meşrutiyet ve İstibdat devirleri ve 11. cild: 1907'den Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar geçen devir anlatılmaktadır.
Tarihçi ayrıca Anadolu Selçuklu Dönemi, Osmanlı Saray Teşkilatı ve İlmiye Teşkilatı üzerine de eserler yazmıştır.
