0
Felsefede dinde insanın mutlu ve erdemli olmasını ister. Bu ikisinin sadece dili ve üslupları farklıdır. Din ve felsefenin çatışıyor gibi görünmesinin iki nedeni vardır;
1-İlki dinin içinden çıkanlarla ilgilidir. Buda bu insanların dini anlayamamalarından kaynaklanmaktadır. Bu insanlar dini ilimlerin şekillerine takılmaktadırlar. Eğer insanlar dini ilimlerin hakikatine varırlarsa din ve felsefenin çatışmadığını göreceklerdir.
2-Felsefe ile uğraşan, felsefe ile aklını bozmuş insanlar vardır. Bunlar güya felsefe yaptıklarını zannederek, akıldan uzaklaşarak kendi ihtiyaç ve arzularını ön plana çıkarmakta ve din ile felsefeyi zıtmış gibi ortaya koymaktadırlar.
İhvan-ı sefa’ya göre ise; felsefe ve din asla birbirine zıt değildir. Bu ikisi çatışmaz. İhvan bunlardan ilk grubu “şer’iyyun”,ikincisini ise “müteselsif” olarak isimlendirir. Din ve felsefenin amacı mutluluktur, mutluluk ise insanın Allah’a benzemek için çalışmasıdır. İnsanın Allah’ın fiillerine benzer fiiller yapması için 4 şart vardır.
1-Varlıkların hakikatine dair, insanın bilgi elde etmesi gerekir.
2-Her insan doğru inanca sahip olmalıdır. (Allah’a benzer fiiller için inanç olmalıdır)
3-Güzel ahlak ve seciyeler kazanmak gereklidir. Buda daha çok eğitimle olur.
4-Kazanılan ahlak kurallarının/bilgilerinin fiiliyata dökülmesi gerekir.
Bu 4 şart bir arada olunca insan Allah’a benzer fiiller sergileyecektir. Bu iddianın temeli ise insanın Allah’ın halifesi olmasıdır. Çünkü halife olan insan nerde nasıl davranması gerektiğini bilmelidir. Ancak insanlardan gelen eleştiriler karşısında ihvan “biz ütopik bir grup değiliz” diyerek şu açıklamayı yapmışlardır; mutlaka ki insan yaratılıştan bazı hatalar ve noksanlıklar taşır ama Allah’a benzemeyi hedefleyen insan “mutlak insan”-“mutlak iyi”dir. Çünkü Ona ulaşmaya çalışırken ahlaki davranışlara sahip olacaktır, dini ve akli hükümleri yerine getirecektir.
